سکرتین
سکرتین (به انگلیسی: Secretin) یک هورمون معدی-رودهای است که در دستگاه گوارش تولید و آزاد میشود و به هضم پروتئین و چربی کمک میکند.
سکرتین از سلولهای S در کریپتهای دوازدهه ترشح میشود و بر ترشحات معده و لوزالمعده موثر است.
ساختار
سکرتین ابتدا بصورت پروتئین 120 اسیدآمینه ای به نام پروسکرتین ساخته میشود سپس تجزیه میشود و بخش N ترمینال آن سکرتین میباشد. (میدانیم که هر پروتئینی دو انتهای نیتروژنی N و کربنی C دارد) مولکول سکرتین شبیه گلوکاگون است.
تاثیرات گوارشی
محتوای اسیدی معده بطور منقطع از دهانه پیلور در دوازدهه میریزد و موجب تحریک دیواره آن میشود. این تحریک به ترشح هورمون سکرتین منجر میشود که از راه خون به کبد، لوزالمعده ( پانکراس ) و روده کوچک رسیده و ترشحات آنها را باعث میشوند.ترشحات پانکراس توسط سیستم خودمختار پاراسمپاتیک (شاخهای ازعصب واگ) که به سلولهای ترشحی ختم میگردند و همچنین هورمون سکرتین و هورمون کولهسیستوکینین کنترل میگردد و کاهش مییابد.
ورود اسید معده به دوازدهه باعث ترشح سکرتین و مواد حاصل از هضم چربی و پروتئین باعث آزادشدن کولهسیستوکینین میشوند. در لوزالمعده سلولهای مجرائی مرکز آسینی و بینابینی تحت اثر تحریکی سکرتین، آب و الکترولیت ترشح میکنند. کاتیونهای سدیم و پتاسیم با غلظتی معادل پلاسما در شیره? پانکراس ترشح میشوند. غلظت آنیونهای بیکربنات و کلرید برحسب سرعت ترشح تغییر میکند و با افزایش سرعت ترشح، غلظت بیکربنات افزایش و غلظت کلرید کاهش پیدا میکند درنتیجه مجموعه? این دو در طیف ترشحی ثابت باقی میماند. سکرتین اثر مهاری روی حرکات قسمت اعظم لوله گوارش دارد و موجب افزایش ترشهات صفراوی و اسید معده میشود.
مراحل بیوسنتز هورمون های معدی-روده ای
این هورمون ها نخست بصورت پروتئین های بزرگتر که از نظر بیولوژیکی غیرفعال هستند(پره هورمون ها)سنتز می شوند و سپس در سیستم رتیکولوآندوپلاسمیک دو بخش می شوند تا پروهورمون های کوچکتر را تشکیل دهند. سپس این پروهورمون ها جهت بسته بندی به داخل وزیکول های ترشحی به دستگاه گلژی انتقال می یابند.در این روند،آنزیم های موجود در وزیکولها، پروهورمون ها را می شکنند تا هورمون های کوچکتر فعال از نظر بیولوژیکی و قطعات غیر فعال را تشکیل دهند.وزیکول ها در داخل سیتوپلاسم انبار می شوند و هنگام نیاز آنها به غشا متصل می شوند تا به روش اگزوسیتوز ترشح شوند.
آزمون تحریک سکرتین
تستی است که برای کمک به تشخیص مشکلات مربوط به لوزالمعده (مانند گاسترینوما و التهاب لوزالمعده) استفاده میشود. در این تست، توانایی لوزالمعده را در پاسخ دادن به ترشح سکرتین اندازه میگیرند . با استفاده از لولهای که از راه بینی یا گلو در داخل روده کوچک و معده قرار میدهند، یا از راه تزریق سکرتین در یک سیاهرگ، این هورمون را به بدن شخص بیمار وارد میکنند. بعد از مدت زمانی معین، نمونهبرداری صورت میگیرد و نمونهها را آزمایش میکنند تا میزان افزایش ترشح لوزالمعده را پس از تزریق سکرتین بررسی کنند. این تست نوعی آزمون عملکرد لوزالمعده است.